मार्ग

අමතර අවධානයට: मर्ग, मुर्ग़ा, සහ मुर्गी

හින්දි

නිරුක්තිය

Learned borrowing from සංස්කෘත मार्ग (mārga). Doublet of माँग (mā̃g).

උච්චාරණය

(Delhi) IPA^(key): /mɑːɾɡ/, [mäːɾɡ]

නාම පදය

मार्ग (mārg) පුරුෂ ලිංග (Urdu spelling مارگ)

මාර්ගය, පාර, මාවත
यह मार्ग नदी तक जाता है। ― yah mārg nadī tak jātā hai. ― This path leads to the river.
way
गाँव के मार्ग पर, कुछ फल ख़रीदो। ― gā̃v ke mārg par, kuch phal xarīdo. ― On the way to the village, buy some fruit.

වරනැඟීම

Declension of मार्ग (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	मार्ग mārg	मार्ग mārg
oblique	मार्ग mārg	मार्गों mārgõ
vocative	मार्ग mārg	मार्गो mārgo

සමාන පද

डगर (ḍagar)
रास्ता (rāstā)

Descendants

→ ඉංග්‍රීසි: marg

වැඩිදුර් කියවීම සඳහා

Platts, John T. (1884), “मार्ग”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English [උර්දු, classical හින්දි, සහ ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂය], London: W. H. Allen & Co.

මරාථි

නිරුක්තිය

Learned borrowing from සංස්කෘත मार्ग (mārga). Doublet of माग (māg).

උච්චාරණය

IPA^(key): /maɾɡ/
Hyphenation: मार्‧ग, मार्ग
Rhymes: -ə

නාම පදය

मार्ग (mārg) පුරුෂ ලිංග

මර්ගය, පාර, මාවත

වරනැඟීම

Declension of मार्ग (masc cons-stem)
direct singular	मार्ग mārg
direct plural	मार्ग mārg
	singular एकवचन	plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	मार्ग mārg	मार्ग mārg
oblique सामान्यरूप	मार्गा mārgā	मार्गां- mārgān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	मार्गाला mārgālā	मार्गांना mārgānnā
ergative	मार्गाने, मार्गानं mārgāne, mārgāna	मार्गांनी mārgānnī
instrumental	मार्गाशी mārgāśī	मार्गांशी mārgānśī
locative सप्तमी	मार्गात mārgāt	मार्गांत mārgāt
vocative संबोधन	मार्गा mārgā	मार्गांनो mārgānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of मार्ग (masc cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular^* एकवचन	plural अनेकवचन	oblique सामान्यरूप
singular subject एकवचनी कर्ता	मार्गाचा mārgāċā	मार्गाचे mārgāċe	मार्गाची mārgācī	मार्गाच्या mārgācā	मार्गाचे, मार्गाचं mārgāċe, mārgāċa	मार्गाची mārgācī	मार्गाच्या mārgācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	मार्गांचा mārgānċā	मार्गांचे mārgānċe	मार्गांची mārgāñcī	मार्गांच्या mārgāncā	मार्गांचे, मार्गांचं mārgānċe, mārgānċa	मार्गांची mārgāñcī	मार्गांच्या mārgāñcā
^* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

සමාන පද

पथ (path)
रस्ता (rastā)
वाट (vāṭ)

වැඩිදුර් කියවීම සඳහා

Berntsen, Maxine (1982–1983), “मार्ग”, in A Basic Marathi-English Dictionary [මූලික මරාථි-ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂය], නව දිල්ලිය: American Institute of Indian Studies
Molesworth, James Thomas (1857), “मार्ग”, in A dictionary, Marathi and English [මරාථි සහ ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝෂය], බොම්බේ: Printed for government at the Bombay Education Society's Press

Nepali

නිරුක්තිය

Learned borrowing from සංස්කෘත मार्ग (mārga).

උච්චාරණය

IPA^(key): [märɡʌ]
Phonetic Devanagari: मार्ग

නාම පදය

අක්ෂර දෝෂය: සැබෑ මොඩියුලක් නොමැත.

මාර්ගය, පාර, මාවත

සංඥා නාම පදය

අක්ෂර දෝෂය: සැබෑ මොඩියුලක් නොමැත.

Margashirsha
1. the eighth month in the Vikram Samvat calendar
2. the ninth month in the lunar Hindu calendar
Synonym: मङ्सिर (maṅsira)

ආශ්‍රිත යෙදුම්

(lunar months) वैशाख (vaiśākh), ज्येष्ठ (jyeṣṭha) / जेठ (jeṭh), आषाढ (āṣāḍh), साउन (sāuna), भदौ (bhadau) / भाद्र (bhādra), असोज (asoj) / आश्विन (āśvina), कात्तिक (kāttik) / कार्त्तिक (kārttik), मङ्सिर (maṅsira) / मार्ग (mārga), पुस (pus) / पौष (pauṣ), माघ (māgh), फागुन (phāguna) / फाल्गुन (phālguna), चैत (cait) / चैत्र (caitra) ^{(Category: ne:Hindu lunar calendar months)}

වැඩිදුර් කියවීම සඳහා

“मार्ग”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś) [Comprehensive Nepali ශබ්දකෝෂය], කත්මන්ඩු: Nepal Academy, 2018

සංස්කෘත

වෙනත් අක්ෂරක්‍රම

Alternative scripts

মাৰ্গ (Assamese අක්ෂරක්‍රමය)
ᬫᬵᬃᬕ (Balinese අක්ෂරක්‍රමය)
মার্গ (Bengali අක්ෂරක්‍රමය)
𑰦𑰯𑰨𑰿𑰐 (Bhaiksuki අක්ෂරක්‍රමය)
𑀫𑀸𑀭𑁆𑀕 (බ්‍රාහ්මී අක්ෂරක්‍රමය)
မာရ်္ဂ (Burmese අක්ෂරක්‍රමය)
માર્ગ (Gujarati අක්ෂරක්‍රමය)
ਮਾਰੑਗ (Gurmukhi අක්ෂරක්‍රමය)
𑌮𑌾𑌰𑍍𑌗 (Grantha අක්ෂරක්‍රමය)
ꦩꦴꦂꦒ (Javanese අක්ෂරක්‍රමය)
𑂧𑂰𑂩𑂹𑂏 (Kaithi අක්ෂරක්‍රමය)
ಮಾರ್ಗ (Kannada අක්ෂරක්‍රමය)
មាគ៌ (Khmer අක්ෂරක්‍රමය)
ມາຣ຺ຄ (Lao අක්ෂරක්‍රමය)
മാര്ഗ (Malayalam අක්ෂරක්‍රමය)
ᠮᠠ᠎᠊ᠠᡵᡤᠠ (Manchu අක්ෂරක්‍රමය)
𑘦𑘰𑘨𑘿𑘐 (Modi අක්ෂරක්‍රමය)
ᠮᠠᢗᠷᠺᠠ (Mongolian අක්ෂරක්‍රමය)
𑧆𑧑𑧈𑧠𑦰 (Nandinagari අක්ෂරක්‍රමය)
𑐩𑐵𑐬𑑂𑐐 (Newa අක්ෂරක්‍රමය)
ମାର୍ଗ (Odia අක්ෂරක්‍රමය)
ꢪꢵꢬ꣄ꢔ (Saurashtra අක්ෂරක්‍රමය)
𑆩𑆳𑆫𑇀𑆓 (Sharada අක්ෂරක්‍රමය)
𑖦𑖯𑖨𑖿𑖐 (Siddham අක්ෂරක්‍රමය)
මාර්ග (සිංහල අක්ෂරක්‍රමය)
𑩴𑩛𑩼 𑪙𑩞 (Soyombo අක්ෂරක්‍රමය)
𑚢𑚭𑚤𑚶𑚌 (Takri අක්ෂරක්‍රමය)
మార్గ (Telugu අක්ෂරක්‍රමය)
มารฺค (තායි අක්ෂරක්‍රමය)
མཱ་རྒ (Tibetan අක්ෂරක්‍රමය)
𑒧𑒰𑒩𑓂𑒑 (Tirhuta අක්ෂරක්‍රමය)
𑨢𑨊𑨫𑩇𑨍 (Zanabazar Square අක්ෂරක්‍රමය)

නිරුක්තිය

නිරුක්ති ශාඛා

Proto-Indo-Iranian *mr̥gás

සංස්කෘත मृग (mṛga)vrd.

සංස්කෘත मार्ग (mārga)

Vṛddhi derivative of मृग (mṛgá, “game animal; deer”).

උච්චාරණය

(Vedic) IPA^(key): /mɑːɾ.ɡɐ́/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈmɑːɾ.ɡɐ/

නාම විශේෂණ පදය

मार्ग (mārgá)

belonging to, or coming from, wild game (such as deer)

වරනැඟීම

Masculine a-stem declension of मार्ग (mārgá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मार्गः mārgáḥ	मार्गौ / मार्गा¹ mārgaú / mārgā́¹	मार्गाः / मार्गासः¹ mārgā́ḥ / mārgā́saḥ¹
Vocative	मार्ग mā́rga	मार्गौ / मार्गा¹ mā́rgau / mā́rgā¹	मार्गाः / मार्गासः¹ mā́rgāḥ / mā́rgāsaḥ¹
Accusative	मार्गम् mārgám	मार्गौ / मार्गा¹ mārgaú / mārgā́¹	मार्गान् mārgā́n
Instrumental	मार्गेण mārgéṇa	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गैः / मार्गेभिः¹ mārgaíḥ / mārgébhiḥ¹
Dative	मार्गाय mārgā́ya	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गेभ्यः mārgébhyaḥ
Ablative	मार्गात् mārgā́t	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गेभ्यः mārgébhyaḥ
Genitive	मार्गस्य mārgásya	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गाणाम् mārgā́ṇām
Locative	मार्गे mārgé	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गेषु mārgéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of मार्गा (mārgā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मार्गा mārgā́	मार्गे mārgé	मार्गाः mārgā́ḥ
Vocative	मार्गे mā́rge	मार्गे mā́rge	मार्गाः mā́rgāḥ
Accusative	मार्गाम् mārgā́m	मार्गे mārgé	मार्गाः mārgā́ḥ
Instrumental	मार्गया / मार्गा¹ mārgáyā / mārgā́¹	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गाभिः mārgā́bhiḥ
Dative	मार्गायै mārgā́yai	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गाभ्यः mārgā́bhyaḥ
Ablative	मार्गायाः / मार्गायै² mārgā́yāḥ / mārgā́yai²	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गाभ्यः mārgā́bhyaḥ
Genitive	मार्गायाः / मार्गायै² mārgā́yāḥ / mārgā́yai²	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गाणाम् mārgā́ṇām
Locative	मार्गायाम् mārgā́yām	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गासु mārgā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of मार्ग (mārgá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मार्गम् mārgám	मार्गे mārgé	मार्गाणि / मार्गा¹ mārgā́ṇi / mārgā́¹
Vocative	मार्ग mā́rga	मार्गे mā́rge	मार्गाणि / मार्गा¹ mā́rgāṇi / mā́rgā¹
Accusative	मार्गम् mārgám	मार्गे mārgé	मार्गाणि / मार्गा¹ mārgā́ṇi / mārgā́¹
Instrumental	मार्गेण mārgéṇa	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गैः / मार्गेभिः¹ mārgaíḥ / mārgébhiḥ¹
Dative	मार्गाय mārgā́ya	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गेभ्यः mārgébhyaḥ
Ablative	मार्गात् mārgā́t	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गेभ्यः mārgébhyaḥ
Genitive	मार्गस्य mārgásya	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गाणाम् mārgā́ṇām
Locative	मार्गे mārgé	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गेषु mārgéṣu
Notes	¹Vedic

නාම පදය

मार्ग (mārga) පුරුෂ ලිංග

මාර්ගය, පාර, මාවත

වරනැඟීම

Masculine a-stem declension of मार्ग (mārgá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मार्गः mārgáḥ	मार्गौ / मार्गा¹ mārgaú / mārgā́¹	मार्गाः / मार्गासः¹ mārgā́ḥ / mārgā́saḥ¹
Vocative	मार्ग mā́rga	मार्गौ / मार्गा¹ mā́rgau / mā́rgā¹	मार्गाः / मार्गासः¹ mā́rgāḥ / mā́rgāsaḥ¹
Accusative	मार्गम् mārgám	मार्गौ / मार्गा¹ mārgaú / mārgā́¹	मार्गान् mārgā́n
Instrumental	मार्गेण mārgéṇa	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गैः / मार्गेभिः¹ mārgaíḥ / mārgébhiḥ¹
Dative	मार्गाय mārgā́ya	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गेभ्यः mārgébhyaḥ
Ablative	मार्गात् mārgā́t	मार्गाभ्याम् mārgā́bhyām	मार्गेभ्यः mārgébhyaḥ
Genitive	मार्गस्य mārgásya	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गाणाम् mārgā́ṇām
Locative	मार्गे mārgé	मार्गयोः mārgáyoḥ	मार्गेषु mārgéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

දිවෙහි: މަގު (magu)
→ කන්නඩ: ಮಾರ್ಗ (mārga)
→ මරාථි: मार्ग (mārg)
→ මැලේ: marga
- ඉන්දුනීසියානු: marga
→ Old Javanese: mārga
Odia: ମାର୍ଗୋଲି (margoli)
Paisaci Prakrit:
- Punjabi: ਮਗ (maga)
පාලි: magga
→ Punjabi: ਮਾਰਗ (mārag)
Sauraseni Prakrit: 𑀫𑀕𑁆𑀕 (magga)
- හින්දි: मांग (māṅg)
→ දෙමළ: மார்க்கம் (mārkkam)
→ තෙලිඟු: మార్గము (mārgamu)
→ උර්දු: مارگ
→ ඉංග්‍රීසි: marga
→ හින්දි: मार्ग (mārg)
- → ඉංග්‍රීසි: marg

මූලාශ්‍ර

Monier Williams (1899), “मार्ग”, in සංස්කෘත–ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝශය, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 812/2.
Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [පුරාතන ඉන්දු-ආර්ය නිරුක්ති ශබ්දකෝෂය]‎^[1] (in ජර්මානු), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 350-1
[2]