विद्या

අමතර අවධානයට: वैद्य

හින්දි

නිරුක්තිය

From සංස්කෘත विद्या (vidyā), from the root verb विद् (vid, “to know, understand”), from ප්‍රොටෝ-ඉන්දු-යුරෝපීය *weyd- (“to see; to know”).

උච්චාරණය

• (Delhi) IPA^(key): /ʋɪd̪.jɑː/, [ʋɪd̪.jäː]

නාම පදය

विद्या (vidyā) ස්ත්‍රී ලිංග (Urdu spelling وديا)

1. learning

   विद्या का ज़ोर को उपेक्षा मत करना।

   vidyā kā zor ko upekṣā mat karnā.

   Do not underestimate the power of learning.

   कुपात्र को विद्या न दें।

   kupātra ko vidyā na den.

   Do not give knowledge to an undeserving person.

2. discipline, branch of learning

   विश्‍वविद्यालय में विद्याओं का प्रसार बहुत महत्त्वपूर्ण है।

   viś‍vavidyālay mẽ vidyāon kā prasār bahut mahattvapūrṇ hai.

   The expansion of disciplines in the university is very important.

වරනැඟීම

Declension of विद्या (fem ā-stem)

	singular	plural
direct	विद्या vidyā	विद्याएँ vidyāẽ
oblique	विद्या vidyā	विद्याओं vidyāon
vocative	विद्या vidyā	विद्याओ vidyāo

ව්‍යුත්පන්න යෙදුම්

• विद्याकर्म (vidyākarma, “the study of science”)
• विद्यादेवी (vidyādevī, “Sarasvati, the goddess of learning”)
• विद्यापीठ (vidyāpīṭh, “a centre of learning”)
• विद्याव्यवसाय (vidyāvyavsāy, “pursuit of knowledge”)
• विद्याहीन (vidyāhīn, “illiterate, stupid”)

 

මූලාශ්‍ර

• Bahri, Hardev (1989), “विद्या”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
• Caturvedi, Mahendra; Bhola Nath Tiwari (1970), “विद्या”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House

සංස්කෘත

වෙනත් ආකාර

වෙනත් අක්ෂරක්‍රම භාවිතයෙන්

• ৱিদ্যা (Assamese අක්ෂරක්‍රමය)
• ᬯᬶᬤ᭄ᬬᬵ (Balinese අක්ෂරක්‍රමය)
• বিদ্যা (Bengali අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑰪𑰰𑰟𑰿𑰧𑰯 (Bhaiksuki අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑀯𑀺𑀤𑁆𑀬𑀸 (බ්‍රාහ්මී අක්ෂරක්‍රමය)
• ဝိဒျာ (Burmese අක්ෂරක්‍රමය)
• વિદ્યા (Gujarati අක්ෂරක්‍රමය)
• ਵਿਦ੍ਯਾ (Gurmukhi අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑌵𑌿𑌦𑍍𑌯𑌾 (Grantha අක්ෂරක්‍රමය)
• ꦮꦶꦢꦾꦴ (Javanese අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑂫𑂱𑂠𑂹𑂨𑂰 (Kaithi අක්ෂරක්‍රමය)
• ವಿದ್ಯಾ (Kannada අක්ෂරක්‍රමය)
• វិទ្យា (Khmer අක්ෂරක්‍රමය)
• ວິທ຺ຍາ (Lao අක්ෂරක්‍රමය)
• വിദ്യാ (Malayalam අක්ෂරක්‍රමය)
• ᠸᡳᡩᠶᠠᢇ (Manchu අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑘪𑘱𑘟𑘿𑘧𑘰 (Modi අක්ෂරක්‍රමය)
• ᠸᢈᢑᠶ᠎ᠠ᠎ᠠ (Mongolian අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑧊𑧒𑦿𑧠𑧇𑧑 (Nandinagari අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑐰𑐶𑐡𑑂𑐫𑐵 (Newa අක්ෂරක්‍රමය)
• ଵିଦ୍ଯା (Odia අක්ෂරක්‍රමය)
• ꢮꢶꢣ꣄ꢫꢵ (Saurashtra අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑆮𑆴𑆢𑇀𑆪𑆳 (Sharada අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑖪𑖰𑖟𑖿𑖧𑖯 (Siddham අක්ෂරක්‍රමය)
• විද්‍යා (සිංහල අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑩾𑩑𑩭 𑪙𑩻𑩛 (Soyombo අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑚦𑚮𑚛𑚶𑚣𑚭 (Takri අක්ෂරක්‍රමය)
• வித்³யா (දෙමළ අක්ෂරක්‍රමය)
• విద్యా (Telugu අක්ෂරක්‍රමය)
• วิทฺยา (තායි අක්ෂරක්‍රමය)
• ཝི་དྱཱ (Tibetan අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑒫𑒱𑒠𑓂𑒨𑒰 (Tirhuta අක්ෂරක්‍රමය)
• 𑨭𑨁𑨛𑩇𑨪𑨊 (Zanabazar Square අක්ෂරක්‍රමය)

නිරුක්තිය

From the root विद् (√vid, “to know, understand”), from Proto-Indo-European *weyd- (“to see; to know”).

උච්චාරණය

• (Vedic) IPA^(key): /ʋid.jɑ́ː/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋid̪.jɑː/

නාම පදය

विद्या (vidyā́) stem, ස්ත්‍රී ලිංග

1. knowledge, wisdom
2. science, philosophy
3. an academic discipline
4. scholarship

වරනැඟීම

Feminine ā-stem declension of विद्या (vidyā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विद्या vidyā́	विद्ये vidyé	विद्याः vidyā́ḥ
Vocative	विद्ये vídye	विद्ये vídye	विद्याः vídyāḥ
Accusative	विद्याम् vidyā́m	विद्ये vidyé	विद्याः vidyā́ḥ
Instrumental	विद्यया / विद्या¹ vidyáyā / vidyā́¹	विद्याभ्याम् vidyā́bhyām	विद्याभिः vidyā́bhiḥ
Dative	विद्यायै vidyā́yai	विद्याभ्याम् vidyā́bhyām	विद्याभ्यः vidyā́bhyaḥ
Ablative	विद्यायाः / विद्यायै² vidyā́yāḥ / vidyā́yai²	विद्याभ्याम् vidyā́bhyām	विद्याभ्यः vidyā́bhyaḥ
Genitive	विद्यायाः / विद्यायै² vidyā́yāḥ / vidyā́yai²	विद्ययोः vidyáyoḥ	विद्यानाम् vidyā́nām
Locative	विद्यायाम् vidyā́yām	विद्ययोः vidyáyoḥ	विद्यासु vidyā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

ව්‍යුත්පන්න යෙදුම්

• विद्याधर (vidyādhara)
• विद्यालय (vidyālaya)
• अविद्य (avidya)

Descendants

• බෙංගාලි: বিদ্যা (bidda)
• හින්දි: विद्या (vidyā)
• → Old Javanese: widyā
• පාලි: vijjā

  → තායි: วิชา

  → ලාඕ: ວິຊາ (wi sā)

  → Khmer: វិជ្ជា (vityie)

• → Punjabi: ਵਿੱਦਿਆ (viddiā) (learned)
• තෙලිඟු: విద్య (vidya)
• → තායි: วิทยา (wíttáyaa)
• → ලාඕ: ວິທະຍາ (wi tha nyā)
• → Khmer: វិទ្យា (vityie)
• → Eastern Cham: ꨝꨪꨖꨪ
• → මැලේ: widya (learned)

මූලාශ්‍ර

• Monier Williams (1899), “विद्या”, in සංස්කෘත–ඉංග්‍රීසි ශබ්දකෝශය, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 963/3.

වැඩිදුර් කියවීම සඳහා

• Hellwig, Oliver (2010-2024), “vidyā”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.